Toplantı No | : 2013/011 |
Gündem No | : 107 |
Karar Tarihi | : 04.02.2013 |
Karar No | : 2013/DK.D-20 |
Gündem Konusu: |
Mavi kart alma hakkına sahip kişilerin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre gerçekleştirilen ihalelerde yerli isteklilere tanınan avantajlardan yararlanıp yararlanamayacağı. |
Karar: |
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesinde, doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle vatandaşlığı kaybedenler ve kendileri ile birlikte işlem gören çocukların kimi istisnai durumlar haricinde Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam edeceklerinin teminat altına alındığı ve bu durumdaki kişiler için “mavi kart” uygulamasının başlatıldığı ifade edilerek yurtdışında yaşayan “mavi kart” hamili bu kişilerin yerli istekli sıfatıyla ihalelere katılmalarının mümkün olup olmadığı hususunda Kurum görüşü talep edilmektedir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 4 üncü maddesinde, yerli istekli; “Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler ile Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzelkişilikler” şeklinde tanımlanmıştır.
4734 sayılı Kanunda, gerçek kişiler için Türkiye Cumhuriyeti Devleti vatandaşlık bağı temelinde bir yerli istekli tanım ve uygulamasının esas alındığı, ikincil mevzuat düzenlemelerinde, gerçek kişi isteklilerin yerli istekli olduklarının başvuru veya teklif mektubunda yer alan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasından anlaşılacağının ifade edildiği ve anılan Kanunun 63 üncü maddesinde de kamu alımlarında yerli istekliler lehine birtakım avantajların sağlanıldığı görülmektedir.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun, 9/5/2012 tarihli ve 6304 sayılı Kanunla değişik 28 inci maddesinde;
“(1) Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve üçüncü dereceye kadar olan altsoyları, bu maddede belirtilen istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklıdır. (2) Bu madde kapsamında bulunan kişilerin, seçme ve seçilme, muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları ile askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü yoktur. Bu kişilerin sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabidirler. (3) Bu madde kapsamında bulunan kişiler, bir kadroya dayalı ve kamu hukuku rejimine tabi olarak asli ve sürekli kamu hizmeti görevlerinde bulunamazlar. Ancak kamu kurum ve kuruluşlarında işçi, geçici veya sözleşmeli personel olarak çalıştırılabilirler. (4) Bakanlar Kurulu gerekli görmesi halinde üçüncü dereceden itibaren hangi dereceye kadar olan altsoyların bu maddede tanınan haklardan faydalanabileceğini belirleyebilir. (5) Bu madde hükümlerinden yararlanacak olan altsoyun, üstsoyu ile soy bağını belgelendirmesi şarttır. (6) Bu madde kapsamında bulunan kişilere, talepleri halinde bu maddede belirtilen haklardan faydalanabileceklerini gösteren Mavi Kart düzenlenir. Bu Kart, 21/2/1963 tarihli ve 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamındadır. (7) Bu maddenin sağladığı hakların kullanılmasında Mavi Kartın ibrazı yeterlidir. Kartın ibraz edilememesi durumunda Kimlik Paylaşımı Sistemi aracılığıyla Mavi Kartlılar Kütüğünden alınacak kayıt örneği ve uyruğunda bulunulan devlet makamlarınca verilmiş kimlik bilgilerini gösteren belge ile işlem yapılır. Bu kişilerin kimlik bilgilerinde değişiklik olması durumunda uyruğunda bulunduğu devlet makamından alınmış eski ve yeni kimlik bilgilerini gösteren belgenin usulüne göre tasdik edilmiş Türkçe tercümesi ile birlikte ibrazı zorunludur. (8) Bu madde kapsamında bulunan kişilere Bakanlığın tespit edeceği esaslar çerçevesinde kimlik numarası verilir. Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası aranan yerlerde bu kimlik numarası kullanılır. (9) Mavi Kartın düzenlenmesi ve dağıtılması ile Mavi Kartlılar Kütüğünün elektronik ortamda tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. (10) Kamu kurum ve kuruluşları, bu madde hükümlerinin uygulanması amacıyla her türlü tedbiri alır ve gerekli düzenlemeleri yapar.” hükmüne yer verilmiştir.
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte (md. 52 – 55) mavi kart uygulamasına ilişkin ayrıntılı düzenlemeler yer almaktadır.
Bu çerçevede, doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ile belli bir dereceye kadar altsoylarının, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam etmelerinin kural olarak benimsendiği ve bu kişilere talepte bulunmaları halinde bu haklardan faydalanabileceklerini gösteren mavi kartın düzenleneceği anlaşılmaktadır. Bu şekilde, yasa koyucu tarafından doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ile belli bir dereceye kadar altsoyları (mavi kart alma hakkına sahip olanlar) lehine ayrıcalıklı bir yabancı statüsünün ihdas edildiği, bu statüye sahip kişilerin Türk vatandaşı gibi muameleye tabi tutulmasının ilke olarak amaçlandığı görülmektedir.
Ancak, 5901 sayılı Kanunda bu kuralın özel nitelikli ve genel nitelikli istisnalarına da yer verildiği anlaşılmaktadır.
Bu anlamda, Kanunda, “askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü”, “seçme, seçilme”, “bir kadroya dayalı ve kamu hukuku rejimine tabi olarak asli ve sürekli kamu hizmeti görevlerinde bulunmak”, “muafen araç veya ev eşyası ithal etmek” ve “sosyal güvenlik” hususları özel sınırlama sebepleri olarak sayılmış olup, bu konularda mavi kart alma hakkına sahip olan kişilerin, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanma hakları bulunmamaktadır. Sınırlı sayıda sayılan bu özel sınırlama sebepleri dışında bir özel sınırlamanın mavi kart alma hakkına sahip olan kişilere uygulanabilmesi hukuken mümkün olmadığı gibi özel sınırlama sebepleri dışındaki tüm hak ve ayrıcalıklar açısından bu kişiler, Türk vatandaşlarına tanınan ve Türk vatandaşları ile aynı sebep ve usullerle sınırlanabilecek olan bir hak ve ayrıcalık alanına sahiptir.
Öte yandan, Kanunda özel sınırlama sebeplerine ek olarak “mili güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler” esasında bir genel sınırlama sebebine de yer verildiği görülmektedir. Bu doğrultuda, mavi kart alma hakkına sahip olan kişilere tanınan haklar, mili güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler çerçevesinde ve Anayasa’nın ilgili düzenlemelerine uygun olarak sınırlandırılabilecektir. Ancak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre gerçekleştirilecek ihalelerde, mavi kart alma hakkına sahip kişiler aleyhine idareler tarafından bu genel sebebe dayanılarak tesis edilecek bir sınırlandırma işleminin, eşitlik ve ölçülülük ilkelerini temel alması, mavi kart alma hakkına sahip kişiler açısından öngörülebilir olması ve her bir ihale bazında alınacak objektif gerekçelere dayanması, bu gerekçelerin de yazılı bir şekilde ortaya konulması gerekmektedir.
Şu halde, 4734 sayılı Kanuna göre gerçekleştirilen ve yukarıda değinilen sınırlama sebeplerinin bulunmadığı ihalelerde mavi kart alma hakkına sahip olan kişilerin, kamu ihale mevzuatında yerli isteklilere tanınan avantajlardan aynen Türk vatandaşları gibi yararlanabilecekleri anlaşılmaktadır.
Ayrıca, kamu ihale mevzuatında gerçek kişi istekliler açısından yerli istekli sıfatının ispatının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına bağlanıldığı, Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesinin 8 inci fıkrasında da bu hususa koşut bir şekilde mavi kart alma hakkına sahip kişilere Bakanlığın tespit edeceği esaslar çerçevesinde kimlik numarasının verileceği ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası aranan yerlerde bu kimlik numarasının kullanılacağının hükme bağlanıldığı görülmektedir.
Açıklanan gerekçe ve nedenlerle;
2. Mavi kart alma hakkına sahip kişilerin, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişilikler ile ortak olmak suretiyle veya kendi aralarında kuracakları ortak girişimlerin, yerli istekli olarak kabulünün gerektiğine,
3. 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 53 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (b) bendinin 8 nolu alt bendi gereği yerli isteklilerin, yabancı ülkelerde açılan ihalelere katılmalarına engel olunduğunun tespiti halinde öngörülen tedbirin uygulanmasını ve buna ilişkin gerekli düzenlemelerin yapılmasını sağlamak üzere Bakanlar Kuruluna teklifte bulunulmasında, aynı zamanda yabancı bir ülke vatandaşı olan mavi kart alma hakkına sahip kişilerin, bu uygulamanın yapıldığı ülkenin isteklisi olarak değerlendirilmemesi gerektiğine,
4. Kararın, Kurulun resmi internet sitesinde yayımlanmasına,
|
Bugün | 793 |
Dün | 469 |
Bu Ay | 13695 |
Toplam | 686753 |